Minusy związane z pandemią, można wymieniać jednym tchem. Problemy z zarządzaniem rozproszonymi zespołami, brak integracji pracowników, zwiększony stres, nieergonomiczne miejsca pracy w czasie home office… wszystko to oczywiście prawda. Ale zarazem to właśnie dzięki kolejnym lockdownom i zarządzaniu w czasach permanentnego kryzysu, pracodawcy zaczęli wyjątkowo uważnie przyglądać się kondycji psychicznej i fizycznej pracowników. I słusznie. Oba te parametry mają olbrzymi wpływ na efektywną pracę. I stanowią swoisty system naczyń połączonych.
Zła kondycja psychiczna
W 2021 roku, marka farmaceutyczna STADA przeprowadziła szczegółowe badania, dotyczące dobrostanu europejskich pracowników. Niestety, wnioski okazały się mało optymistyczne dla polskich pracodawców. Aż 70% respondentów z naszego kraju, przyznało, że przynajmniej raz w ostatnim czasie odczuwało oznaki wypalenia [1]. Daje nam to niechlubne pierwsze miejsce wśród krajów Europy. Ten sam raport pokazuje, że tylko połowa z nas określa swój stan psychiczny jako dobry. Potwierdzają to dane ZUS. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania urosły do rangi jednego z głównych powodów nieobecności pracowników – w 2021 r. to aż 25,2 mln dni absencji chorobowej [2].
Aktywność do poprawki
Powodu do zadowolenia nie znajdziemy także w obszarze związanym z kondycją fizyczną. Jak wykazał raport MultiSport Index z 2022 roku, większość, bo niemal 60% naszych rodaków, nie wypełnia zaleceń WHO, w kwestii aktywności [3]. Przypomnijmy: Światowa Organizacja Zdrowia podkreśla, że osoby w przedziale wiekowym 18–64 lat powinny podejmować umiarkowaną aktywność fizyczną przez co najmniej 150 minut w tygodniu lub aktywność o natężeniu intensywnym przez co najmniej 75 minut. Do powyższych zaleceń WHO zbliżone są także rekomendacje Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego z 2016 r. Propagują one aktywność fizyczną wykonywaną z częstością od 3 do 5 sesji treningowych tygodniowo, a najlepiej codziennie [4].
Niestety przekłada się to na problemy z wagą. NFZ alarmuje, że aż trzech na pięciu dorosłych Polaków ma nadwagę, a jeden na czterech jest otyły. I problem ten, w ostatnich latach, systematycznie się zwiększa [5].
Masowo uskarżamy się także na bóle pleców – takie dolegliwości zgłasza aż 80% osób przebadanych przez Barbarę Grabowską i Aleksandrę Kwaśniewską z Katedry Zdrowia Populacyjnego Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu [6]. Jednocześnie połowa respondentów podkreśla, że dba o ergonomię stanowiska pracy. Jednym z powodów może być więc aktywność. A raczej jej brak.
Czy wiesz, że…? Polscy pracownicy wskazali, że w ostatnim czasie doświadczają braku energii do działania, mają mniejszą motywację, problemy z koncentracją, izolują się od zespołu i widzą trudności w podejmowaniu decyzji [7].
Jakie są przyczyny?
W 2021 roku organizacja Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej wraz z Grupą ArteMis przeprowadziła obszerne badanie wśród pracowników i pracodawców. Skupiono się w nim głównie na dobrostanie psychicznym. I szybko ujawniono wroga numer jeden - zbyt dużo stresu. Właśnie taki powód problemów psychicznych osób zatrudnionych w polskich firmach wskazało aż 80,5% pracodawców. Respondenci winili także presję czasu (74%), nadmiar zadań (66,5%) i zbyt duży nacisk przełożonych (54%) [7]. Co ważne, aż 96% badanych przez PRP, realnie zauważa i odczuwa spadek wydajności pracy, spowodowany stresem.
Stres i brak komfortu psychicznego przekładają się na brak energii, ten z kolei na niechęć do aktywności fizycznej. Powoduje to fatalne w skutkach błędne koło. Pamiętajmy bowiem, że to właśnie aktywność łagodzi wpływ stresu na zdrowie i stanowi ochronę przed spustoszeniem, jakie stres może zasiać w naszej psychice. Powód? Bezpośredni wpływ aktywności na ośrodkowy układ nerwowy i uwalnianie beta-endorfin. Codzienne ćwiczenia poprawiają nastrój i zwiększają poczucie własnej wartości, a także dodają energii [8].
Czy wiesz, że…? Sport sprzyja koncentracji i wzrostowi samooceny [8]. Dodatkowo ma realny wpływ na mózg i jego funkcje kognitywne [9]. Jest więc idealnym wsparciem dla efektywnej pracy – i to nie tylko fizycznej, ale także umysłowej.
Pracodawcy na pomoc
Badania nie pozostawiają złudzeń. Pracownicy oczekują od pracodawcy realnej pomocy i zaangażowania. Raport MultiSport Index 2022 wskazuje, że aż 25% aktywnych zawodowo dorosłych uważa, że na poprawę aktywności fizycznej mają wpływ właśnie pracodawcy, oferujący benefity, takie jak np. karta MultiSport [3]. Z kolei badanie organizacji Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej wskazało, że zdecydowana większość z nas (90% respondentów) dostrzega konieczność wprowadzenia przez pracodawców programu dbającego o zdrowie psychiczne pracowników [7].
Co na to sami pracodawcy? Również są za. To samo badanie ujawniło, że aż 83% respondentów z grupy pracodawców uważa, iż dobrym pomysłem jest, aby konsultacje ze specjalistami, takimi jak terapeuta, były zapewniane przez firmę. 86,5% badanych pracodawców uważa z kolei, iż pracodawca powinien przekazywać pracownikom wartościowe wskazówki dotyczące radzenia sobie ze stresem [7].
W celu redukcji stresu zaleca się: [8] bieganie, pływanie, crossfit, aerobik, taniec, zumbę, nordic walking, pilates, jogę, ćwiczenia na siłowni, gry zespołowe, sporty walki, jazdę rowerem.
Co może zrobić pracodawca?
Przede wszystkim postawić na ruch. Owszem, ważne jest szerokie spojrzenie na dobrostan psychiczny, czy nawet dietę pracowników, ale pamiętajmy, że ruch działa jak naturalny środek antystresowy i budujący odporność na stres. Ruch poprawia nastrój, wspiera walkę z nadwagą i otyłością, dodaje energii, a nawet przeciwdziała bólom kręgosłupa, typowym dla pracy siedzącej. Oczywiście jest jednym z elementów prozdrowotnej polityki firmy, ale jeśli chcemy, by zespół pracował wydajnie, warto przesunąć go na górę listy.
Warto przy tym pamiętać, że najlepsze efekty zawsze przynosi różnorodność i synergia. Dziś już nie wystarczy tradycyjna siłownia. Coraz więcej firm widzi potrzebę przekazywania pracownikom szerokiej wiedzy (na przykład trenerskiej), żeby nie tylko korzystali z siłowni, ale wiedzieli, jak to robić efektywnie. Dodatkowo warto zdywersyfikować ofertę sportową i np. postawić na zdalne zajęcia jogi, czy wręcz całą aplikację z treningami do realizacji w domu – dla części osób będzie to uzupełnienie siłowni, dla innych - miła odmiana, gdy siłownia okazuje się być nie zawsze po drodze. Za ruchem zawsze powinna podążać zdrowa dieta i ten obszar również warto wziąć pod lupę, zapewniając pracownikom np. konsultacje z dietetykiem w ramach benefitów.
W ten sposób każdy zatrudniony będzie podchodził do ruchu w zdrowy, efektywny sposób. Nie „znudzi się” sportem, wybierze opcję najbardziej preferowaną ze względu na zainteresowania i dostępność czasową. Rynek zauważył już zresztą tę potrzebę – zarówno pracodawców, jak i pracowników – i pojawiły się platformy, takie jak MultiLife, zapewniające szereg usług – od konsultacji ze specjalistami, po treningi online.
Czy wiesz, że…? Osoby, które nie podejmują zalecanej przez WHO aktywności fizycznej, uskarżają się nie tylko na problemy ze zdrowiem fizycznym i psychicznym, ale także na trudności z funkcjonowaniem społecznym [6].
Jak poprawić aktywność pracowników?
- Benefity
Większość, bo aż 80% polskich pracowników, zbadanych przez organizację Pracodawców RP, deklaruje, że benefity pozapłacowe mają wpływ na ich motywację do pracy i zaangażowanie [7]. W przypadku dbania o aktywność, taki wpływ ma karta MultiSport - 99% jej użytkowników jest aktywnych fizycznie przynamniej raz w miesiącu (34 punkty procentowe przewagi nad ogółem społeczeństwa) [3]. Rozwiązań dostępnych na rynku jest dziś wiele – warto skorzystać z tych najbardziej sprawdzonych. Pamiętajmy przy tym, że najlepszą opcją jest miksowanie różnych rozwiązań, które docelowo doskonale się uzupełniają - tak jak połączenie karty Multisport z zestawem usług Multilife. Oba benefity można również kupić w pakiecie!
- Edukacja
Pracownicy potrzebują wiedzy, wprost zgłaszają potrzebę korzystania ze szkoleń, webinarów czy warsztatów dotyczących wellbeingu. Chętnie też wysłaliby na takie szkolenia swoich przełożonych [7]. Problemem może być tu jednak czas – pamiętajmy, że jego brak jest jednym z najważniejszych, po stresie, czynników pogarszających zdrowie psychiczne Polaków. Dobrym rozwiązaniem będzie więc pośrednictwo platform online, takich jak chociażby MultiLife.
- Specjaliści
Ponad 84% respondentów badania Pracodawców RP uznało, że pracodawca powinien zapewnić dostęp do specjalistów dla swoich pracowników [7]. Dietetyk, trener – to osoby, które mogą realnie wpłynąć na jakość aktywności, ale też motywację do ruchu. I znów, warto ułatwić taki kontakt przez dostarczenie pracownikowi usługi online. Przykładem jest tu chociażby możliwość konsultacji z tymi ekspertami w ramach MultiLife.
- Treningi
Relaksująca joga, pobudzające cardio – na cokolwiek ma ochotę pracownik, warto wyjść naprzeciw takim oczekiwaniom. Część firm stawia na zajęcia stacjonarne i przeznacza część biura na salę do wspólnych zajęć sportowych czy siłownię. Warto także rozejrzeć się za ofertą firm zewnętrznych i zapewnić profesjonalne treningi online. Takie rozwiązanie daje np. platforma Yes2Move dostępna we wszystkich pakietach MultiLife.
Tradycyjnie, najlepsze rozwiązania to te kompleksowe. Część pracodawców obawia się złożonego, szerokiego pakietu możliwości, w przekonaniu, że samodzielnie nie będą w stanie „udźwignąć” potrzeb pracowników. Na szczęście, jak widać, rynek odpowiedział już na ich oczekiwana i zapewnia adekwatne usługi. Dzięki nim wdrożenie proaktywnościowych rozwiązań będzie dużo łatwiejsze.
Źródła:
1. https://www.stada.com/media/7197/health-report-2022_final.pdf.
2. https://www.zus.pl/documents/10182/39590/Absencja+chorobowa_raport_2021.pdf/8ca8025c-f6dc-b02c-a7e4-5aa99d28af9a?t=1652869131280.
3. https://biuroprasowe.benefitsystems.pl/186355-badanie-multisport-index-2022-aktywnosc-fizyczna-polakow-po-dwoch-latach-pandemii.
4. Wpływ aktywności fizycznej na zdrowie psychiczne i funkcje poznawcze, Barbara Gieroba, Uniwersytet Medyczny w Lublinie https://www.monz.pl/pdf-112259-42310?filename=Wplyw%20aktywnosci.pdf.
5. https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/otylosc-choroba-wagi-ciezkiej,7355.html.
6. https://www.monz.pl/pdf-142359-71040?filename=Dolegliwosci%20bolowe.pdf
7. https://pracodawcyrp.pl/upload/files/2021/05/raport-zdrowie-psychiczne-w-srodowisku-pracy-25-05-2021.pdf.
8. https://ncez.pzh.gov.pl/aktywnosc-fizyczna/systematyczny-ruch-lekiem-na-stres/.