Dla kogo to dieta?
Przestrzeganie diety bezglutenowej jest podstawowym sposobem leczenia glutenozależnych chorób o podłożu autoimmunologicznym (tj.: celiakia, ataksja glutenozależna, choroba Duhringa), immunologicznym (alergia na pszenicę, alergia na gluten, astma piekarzy, anafilaksja zależna od pszenicy, indukowana wysiłkiem) oraz niewyjaśnionej etiologii (nieceliakalna nadwrażliwość na gluten). Niektóre z nich wymagają ścisłego przestrzegania diety (np. celiakia, gdzie gluten działa toksycznie i prowadzi do zaniku kosmków jelitowych, wpływając tym samym na zmniejszenie powierzchni wchłaniania dla składników odżywczych i witamin), a inne jedynie ograniczenia glutenu. Dodatkowo, wykluczenie glutenu z diety może przynosić korzyści:
- w innych chorobach o podłożu autoimmunologicznym (np. Hashimoto, SM, RZS, cukrzyca typ 1 - w przypadku tych grup chorych, ryzyko wystąpienia celiakii jest zwiększone, dlatego też przed przejściem na dietę należy wykonać odpowiednie badania),
- zaburzeniach neurologicznych (np. autyzmie, schizofrenii, stwardnieniu rozsianym),
- u osób z zespołem złego wchłaniania, np. dla pacjentów po chemioterapii, antybiotykoterapii czy też zakażeniach pasożytniczych,
- w chorobach zapalnych jelit i zespole jelita nadwrażliwego.
Założenia diety
Jak już wspominano, podstawowym założeniem diety bezglutenowej jest całkowite wykluczenie produktów zawierających gluten, czyli mieszaninę białek pochodzenia roślinnego (prolamin, glutein, albumin i globulin). Występuje on w pszenicy, życie, orkiszu, jęczmieniu, pszenżycie, owsie oraz wszystkich innych odmianach tych gatunków roślin. Ziarna wymienionych zbóż można znaleźć m.in.: w mąkach, kaszach (np. owsiana, bulgur, manna, jęczmienna, pęczak, orkiszowa), pieczywie, wyrobach cukierniczych (drożdżówki, rogale, ciasta, ciasteczka), makaronach, otrębach, płatkach, kawach zbożowych, musli czy nawet alkoholu (np. piwo, whisky, Burbon, gin).
Dieta osób eliminujących gluten, powinna być zgodna z zasadami racjonalnego żywienia i opierać się na naturalnych, nieprzetworzonych produktach m.in.: warzywach, owocach, jajach, produktach mlecznych, nasionach roślin strączkowych, mięsie, rybach, orzechach, tłuszczach roślinnych oraz pseudozbożach (proso, gryka, tapioka, amarantus, kukurydza, maniok, ryż, sorgo, komosa ryżowa i teff).
Czytaj etykiety
Ze względu na to, że gluten jest powszechnie używany w przetwórstwie, kluczowe jest czytanie etykiet produktów spożywczych i ich składu. Szczególną ostrożność zachowaj kupując: gotowe sosy, dressingi, jogurty, przyprawy, wędliny, parówki, wyroby garmażeryjne, konserwy rybne i mięsne, słodycze czy słone przekąski. Co więcej, gluten można znaleźć nawet w lekach! Czerwoną lampkę zapalić powinny obecne w składzie: pszenica lub pszenica durum (semolina), skrobia modyfikowana E-1404, E-1410, E-1412-14, E-1420, E-1442, E-1450-51, kiełki z pszenicy, mąka tortowa, pytlowa, mąka luksusowa, słód jęczmienny czy błonnik pszenny.
Dlaczego to takie ważne? W przypadku osób chorych na celiakię spożycie nawet niewielkiej ilości glutenu jest szkodliwe. Dlatego też zdecydowanie lepszym rozwiązaniem będzie samodzielne przygotowywanie dania bezglutenowego, gdy pod kontrolą mamy wszystkie składniki. Co więcej, dla zwiększenia bezpieczeństwa osób uczulonych na gluten należy unikać używania tych samych desek do krojenia, sztućców, sitek, talerzy i innych elementów wyposażenia kuchni, z których korzystają pozostali domownicy. Nie powinno się również korzystać z tego samego masła, dżemów, past kanapkowych czy innych smarowideł, ponieważ mogą znaleźć się w nich okruchy chleba zawierającego szkodliwe białko. Nie wolno również smażyć w tym samym tłuszczu, w którym wcześniej smażyły się produkty zawierające gluten.
Dieta bezglutenowa w MultiLife
W sklepach pojawia się coraz więcej gotowych artykułów bezglutenowych. Niestety wiele z nich cechuje się znacznym stopniem przetworzenia, niską zawartością błonnika, witamin z grupy B i składników mineralnych (np. manganu, cynku, miedzi, żelaza, wapnia i selenu) oraz zawiera duże ilości cukru i sztucznych dodatków. W efekcie spożywanie takiej żywności naraża bezglutenowców na wspomniane wcześniej niedobory ważnych składników. Najlepszym rozwiązaniem jest więc oparcie diety na naturalnie bezglutenowych produktach. To one właśnie stanowią podstawę diety bezglutenowej w MultiLife. W planie znajdziesz m.in. bezglutenowe zboża takie jak: kasza jaglana, gryczana, ryż, komosa czy amarantus, ale także wieloskładnikowe koktajle, sałatki, twarożki i jogurty z dodatkami.
Bibliografia
- Molina-Infante J, Santolaria S, Montoro M, Esteve M, Fernández-Bañares F). Non-celiac gluten sensitivity: a critical review of current evidence. Gastroenterol Hepatol 2014; 37(6): 362-71
- https://celiakia.pl / [dostęp 5.04.2022]
- Daniel V DiGiacomo, Christina A Tennyson, Peter H Green, Ryan T Demmer. Prevalence of gluten-free diet adherence among individuals without celiac disease in the USA: results from the Continuous National Health and Nutrition Examination Survey 2009-2010. Scand J Gastroenterol 2013;48(8):921-5
- Abhik Roy, Monika Laszkowska, Johan Sundström et al. Prevalence of celiac disease in patients with autoimmune thyroid disease: A meta-analysis. Thyroid 2016 Jul;26(7):880-90
- Anamaria Cozma-Petruţ, Felicia Loghin, Doina Miere, Dan Lucian Dumitraşcu. Diet in irritable bowel syndrome: What to recommend, not what to forbid to patients! World J Gastroenterol 2017; 23(21):3771-3783