Jak wykorzystaliśmy dany nam czas…i jak zamierzamy dalej z niego korzystać? To w jaki sposób patrzymy i rozmyślamy w kontekście owego „bilansu zysków i strat” silnie wpływa na nasze postrzeganie, samopoczucie i ogólne funkcjonowanie. Ma to przełożenie zarówno na sferę biologiczną, społeczną, jak i psychiczną człowieka.
Co niesie ze sobą starość?
Okres rozwojowy zwany starością, czy też właśnie późną dorosłością, oznacza mierzenie się z kolejnymi, niekiedy zupełnie nowymi wyzwaniami. Znaleźć tu można oczywiście dalszy rozwój oraz mądrość życiową, związaną zarówno z bagażem i bogactwem doświadczeń, jak również indywidualnym postrzeganiem dotychczasowej rzeczywistości.
Starzenie się jest nieodwracalnym, nieuniknionym i długotrwałym procesem fizjologicznym. Narasta wraz z upływem lat, a objawy mu towarzyszące stają się coraz bardziej widoczne. Konsekwencje późnej dorosłości to m.in. pogorszenie stanu psychicznego i somatycznego, jak również obniżenie sprawności ruchowej. Możemy obserwować obniżone tempo wykonywania zadań, przetwarzania nowych informacji, koncentracji i podzielności uwagi, procesów pamięciowych i zdolności rozwiązywania problemów. Przystosowanie do tych zmian i ich akceptacja jest procesem czasochłonnym i nie dokonuje się z dnia na dzień.
Sposób doświadczania wielu trudnych sytuacji w tym okresie zależy od wielu różnych elementów. Wpływają na niego zarówno czynniki osobowościowe, sposób radzenia sobie ze stresem, wsparcie ze strony bliskich, umiejętność korzystania z zasobów własnych w cięższych momentach, jak i oczywiście stan zdrowia.
Choroby okresu późnej dorosłości
Choroby somatyczne, które najczęściej dotykają osoby starsze, to przede wszystkim:
-
choroby układu sercowo-naczyniowego,
-
choroby narządu ruchu,
-
nadwaga lub otyłość,
-
choroby związane z układem endokrynnym.
Równie często występują zaburzenia związane ze snem, koncentracją uwagi i pamięcią. Proces starzenia może prowadzić do rozwoju lub zwiększenia dolegliwości związanych właśnie ze zdrowiem psychicznym. Często występującą chorobą jest depresja, gdzie także możemy zaobserwować problemy z koncentracją uwagi i zaburzenia pamięci. Struktura w mózgu zwana hipokampem badana za pomocą tomografii komputerowej jest pomniejszona. Odpowiada ona właśnie za zapamiętywanie, uczenie się i odczuwanie emocji.
Naukowcy znajdują coraz więcej dowodów na powiązania pomiędzy funkcjonowaniem hipokampu, a różnymi schorzeniami, jak np. depresja, epilepsja czy choroba Alzheimera. Właśnie zaburzenia otępienne, do których zaliczamy tę ostatnią, czy otępienie skroniowo-czołowe, są ściśle związane z procesami starzenia się organizmu. Poza objawami związanymi z pamięcią, możemy też obserwować zmiany zachowania, apatię, rozdrażnienie, chwiejność emocjonalną oraz zaburzenia mowy.
Kolejnym schorzeniem są zaburzenia lękowe, które często współwystępują przy depresji. Objawiają się trudnościami ze snem, jak również przyśpieszonym biciem serca, kłopotami z trawieniem, bólami głowy i pleców czy wzmożonym napięciem mięśniowym. Równie powszechnie w okresie późnej dorosłości występują zaburzenia świadomości, w postaci trudności w rozpoznawaniu otoczenia.
Co polepsza jakość życia starszych osób?
Starość to okres, w którym zachodzi wiele zmian w organizmie człowieka. Następuje obniżenie jakości zdrowia fizycznego i psychicznego. Niestety wiele chorób czy zaburzeń psychicznych może znacząco wpłynąć na stan zdrowia i samopoczucia osoby starszej, a przez to znacznie obniżyć poziom jej funkcjonowania. Aktywność fizyczna, jak również umysłowa i społeczna mogą jednak polepszyć jakość życia.
Światowa Organizacja Zdrowia informuje, że seniorzy, które dbają o swoją kondycję i relacje, w zdecydowanie mniejszym stopniu odczuwają dyskomfort związany ze zmianami zdrowotnymi. Takie osoby rzadziej chorują, doświadczają mniej dolegliwości związanych ze swoim stanem fizycznym i psychicznym.
Bardzo istotne jest, aby zwracać uwagę na wszelkie zmiany zachodzące w zachowaniu oraz te związane z obniżeniem nastroju. Im szybciej i bardziej zdecydowanie na nie zareagujemy, udając się w razie potrzeby po wsparcie do odpowiednich specjalistów, w tym większym stopniu będziemy w stanie usunąć objawy zaburzeń lub przynajmniej spowolnić ich przebieg.
Dbajmy zatem o siebie i swoich bliskich seniorów, aby nigdy nie zabrakło uważności i zdrowej dawki ruchu w naszym życiu.
