Z tego artykułu dowiesz się:
- Jak wygląda współczesna kondycja psychiczna polskich pracowników?
- Jakie mogą być przyczyny problemów psychicznych po pandemii?
- Jak firma może wspierać ochronę zdrowia psychicznego pracowników?
Problemy psychiczne polskich pracowników wymieniane są często jednym tchem z innymi konsekwencjami pandemii. Oczywiście przedłużające się odosobnienie i niepewność jutra na pewno odcisnęły piętno na dobrostanie Polaków. Raport Benefit Systems „Zmęczeni, obojętni, niezaangażowani. Postpandemiczne potrzeby pracowników” z 2022 wykazał, że aż 61% pracujących Polaków w okresie pandemii częściej odczuwało problemy związane z psychiką! Byłoby jednak błędem wskazywanie ostatnich wydarzeń jako jedynej przyczyny takiego stanu. Okazuje się, że już przed okresem epidemii Covid-19 wiele badań wskazywało na powszechne narastanie zagrożeń zdrowia psychicznego, stanowiących problem cywilizacyjny. [1]
Czy wiesz, że…
Szacuje się, że co roku traci się 12 miliardów dni roboczych z powodu depresji i niepokoju, które kosztują światową gospodarkę prawie 1 bilion dolarów. [2]
Niemniej faktem jest, że stan psychiczny naszych rodaków uległ pogorszeniu w porównaniu z normą sprzed pandemii [1]. Sam tylko poziom stresu wzrósł w ostatnim czasie u 53% badanych, powodując jednocześnie pogorszenie stanu zdrowia.
Covid był jednak czynnikiem, który przyspieszył pochylenie się nad tym tematem przez polskich pracodawców [3]. Zmieniło się również podejście samych pracowników. Niemal połowa z nich (48%) oczekuje dziś od pracodawcy wsparcia w zakresie zdrowia psychicznego [4].
Jak przeciwdziałać eskalacji i łagodzić skutki dotychczasowych problemów z psychiką wśród zatrudnionych?
1. Zadbaj o komunikację
Okazuje się, że problemy psychiczne – te wynikające z czasów pandemii i późniejsze – mają duży związek z poczuciem niepewności i obawami o jutro. Niemal ⅓ (29%) ogółu pracowników zbadanych na potrzeby raportu „Zdrowie psychiczne Polaków a ich życie zawodowe” serwisu LiveCareer.pl przyznała, że pracuje w niepewnych warunkach. Natomiast wśród pracowników zmagających się z problemami psychicznymi, była to prawie połowa — 45%.
Okazało się, że osoby cierpiące na problemy psychiczne zauważają też, że nie podobają im się z reguły warunki panujące w ich firmach ani wysokość zarobków, jakie uzyskują [5]. Niepewność jutra, nieprzyjemna atmosfera i źle płatna praca fatalnie wpływają na nastroje załogi. Część z tych problemów może rozwiązać nie nagły przypływ gotówki (to byłaby nierealistyczna rada), ale właśnie otwarte, szczere i kompleksowe podejście do komunikacji – informowanie o sytuacji na rynku i odpowiedziach firmy na nowe wyzwania. Kto wie, może w taki sposób uda się zmienić obawy w motywację do realizowania wspólnego celu?
2. Daj przestrzeń
Według danych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz Komisji Europejskiej najlepiej w kwestii zdrowia psychicznego wypadają badani z Europy Środkowej i Wschodniej. Jednak zdaniem ekspertów, takie dane nie świadczą o tym, że właśnie ta część Europejczyków lepiej radzi sobie ze stresem. Przeciwnie: w krajach naszego regionu panuje mniejsza świadomość higieny psychicznej, większa stygmatyzacja złej kondycji w tym zakresie oraz niewystarczający dostęp do pomocy psychiatrów i psychoterapeutów [1]. Firma jest w stanie wpłynąć na wszystkie te czynniki, umożliwiając wszystkim zatrudnionym np. konsultacje z psychologiem online.
Zacznijmy jednak od stygmatyzacji – warto stworzyć taką politykę i takie procedury, by pracownicy nie bali się rozmawiać o problemach psychicznych. A także, żeby w razie takowych problemów, wiedzieli do kogo się zwrócić. Informacje o tego typu procedurach mogą przekazywać managerowie, ale pracownicy powinni mieć do nich stały dostęp przez intranet. W intranecie można także zamieścić informacje o kursach i szkoleniach dostępnych np. w ramach benefitów (takich jak kurs mindfulness od MultiLife).
3. Rozmawiaj na żywo
Eksperci zwracają uwagę, że w przypadku spotkań online, nawet doświadczony i wyjątkowo empatyczny manager będzie miał problemy z dostrzeżeniem, że z pracownikiem dzieje się coś złego w zakresie psychiki. W ciągu półgodzinnego statusu w aplikacji łatwo jest symulować dobre samopoczucie i pozytywne nastawienie. Inaczej będzie podczas 8-godzinnego pobytu w miejscu pracy [1]. Warto to wziąć pod uwagę planując dni pracy stacjonarnej w modelu hybrydowym.
4. Zadbaj o managerów
Osoby, które są często na pierwszej linii walki z problemami psychicznymi pracowników, nie mają w tym zakresie odpowiedniej wiedzy. Okazuje się, że jest to ogromny i bardzo powszechny problem, niedotyczący wyłącznie Polski [6]. Powód może być ten sam co w przypadku kwestii integrowania rozproszonych zespołów – duża ilość zmian spadła na firmy zbyt szybko i zbyt nagle. Warto więc poświęcić czas i środki, by wesprzeć managerów w pozyskiwaniu wiedzy psychologicznej. Takie działania zaleca zresztą w ostatnim czasie nawet WHO [2].
5. Wskaż zdrową dietę
Dieta i nawyki żywieniowe to kolejny aspekt realnie wpływający na psychikę, w którym firma może wesprzeć pracowników. Pamiętajmy, że mózg jest organem wymagającym dużej dawki energii i składników odżywczych. To właśnie dostarczanie odpowiednich aminokwasów, tłuszczy, witamin, minerałów i pierwiastków śladowych sprawia, że będzie on funkcjonował poprawnie [1].
Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: „Czy wiesz, że to co jesz może Cię oddalić od awansu lub premii? Czy jedzenie wpływa na naszą produktywność?”.
Pracodawcy mają wiele narzędzi, służących wspieraniu właściwych nawyków żywieniowych zespołu. W samym biurze można zaaranżować miejsca sprzyjające przygotowaniu i zjedzeniu posiłku w spokojnej atmosferze. Można też – w ramach benefitów – zapewnić zespołowi konsultacje z dietetykiem, szkolenia dotyczące zdrowego żywienia czy programy pomagające ustalić i pilnować zaleceń dietetycznych (takie jak np. MultiLife Diet).
6. Promuj aktywność
Ze wspominanego wcześniej raportu Benefit Systems z 2022 roku wynika, że według 95%, czyli znakomitej większości zatrudnionych, aktywność fizyczna sprzyja odreagowaniu stresu związanego z pracą. 93% uznało, że ma ona pozytywny wpływ na pamięć i koncentrację, a według 93% sprzyja kreatywnemu myśleniu. [4]
Te dane mają pokrycie także w innych badaniach naukowych [7]. Co ważne, ruch nie tylko wpływa doraźnie na nastrój, ale i działa prewencyjnie, zapobiegając odpowiedzi organizmu na stresory także w przyszłości [8].
Możemy śmiało założyć, że wszelkie wsparcie w tym zakresie będzie pozytywnie odebrane przez zespół. Już dziś aż 47% zatrudnionych oczekuje od pracodawców zwiększenia
zaangażowania w zakresie wsparcia aktywności fizycznej i zdrowego stylu życia [4]. Firmy dysponują tu wieloma rozwiązaniami, jednak najlepsze efekty daje tradycyjnie synergia. Można chociażby wykorzystać siłę firmowych drużyn, zapewnić zespołom karty MultiSport, a do tego konsultacje z trenerem personalnym i dostęp do platformy z treningami online, co umożliwia MultiLife.
7. Monitoruj zdrowie
Regularne rozmowy z pracownikami i zwracanie uwagi na wszelkie wahania atmosfery w zespołach to jedno. Warto także wspierać pracowników w monitorowaniu innych parametrów. Pamiętajmy bowiem, że wpływ na naszą kondycję psychiczną ma również ogólny stan zdrowia [1]. Tego typu kwestie można podnosić, organizując w firmie dni zdrowia, ale także zapewniając poprzez benefity dostęp do takich usług jak np. pakiety badań laboratoryjnych czy Telemedi (łatwy i szybki dostęp do lekarzy diagnostów online).
8. Zadbaj o well-being
Eksperci wskazują, że na naszym zdrowiu mocno odbijają się: szybkie tempo życia, przewlekła ekspozycja na stres i problemy ze snem. Te czynniki potęgują wahania nastroju, zmęczenie, brak motywacji i trudności decyzyjne. Powodem takiego stanu rzeczy jest osłabienie funkcji neurologicznych [1]. Dla dobra samych pracowników, ale także poprawy wskaźników efektywności, warto więc wdrożyć w firmie działania mające na celu poprawę work-life balance. Dodatkowo zespoły można wspierać poprzez odpowiednie szkolenia – na przykład kursy jogi czy oddychania, a także aplikacje typu Foculsy. Wszystkie tego typu rozwiązania dostępne są w ramach benefitu MultiLife.
Lepiej zapobiegać niż leczyć – tworząc właściwe środowisko pracy, oparte na dobrej atmosferze i otwartej komunikacji; przestrzegając work-life balance i nie dopuszczając do przeciążenia pracowników obowiązkami. Całkowite wyeliminowanie stresu nigdy nie będzie możliwe. Podobnie jak nierealne jest założenie, że pracodawca będzie w stanie zadbać o dobrostan pracowników przez całą dobę – nakłaniając ich do właściwego odżywiania i ruchu, a także regularnych badań. Pewne jest jednak, że rola firmy w tym zakresie jest duża i warto ją wykorzystać. Z korzyścią dla wszystkich.
……………
Bibliografia:
- https://www.gov.pl/web/wsse-warszawa/zdrowie-psychiczne.
- https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/mental-health-at-work.
- https://zdrowie.pap.pl/srodowisko/ekg-2023-zmiany-na-rynku-pracy-w-polsce-w-cenie-work-life-balance.
- Raport Benefit Systems „Zmęczeni, obojętni, niezaangażowani. Postpandemiczne potrzeby pracowników”, 2022.
- https://www.livecareer.pl/porady-zawodowe/zdrowie-psychiczne-a-praca.
- https://forsal.pl/praca/aktualnosci/artykuly/8705049,rosnace-problemy-w-pracy-kierownicy-nie-sa-terapeutami-niewielu-wie-jak-reagowac.html.
- https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1544639%2Cnowe-badanie-dowodzi-ze-w-walce-z-depresja-aktywnosc-fizyczna-moze-byc.
- https://ncez.pzh.gov.pl/aktywnosc-fizyczna/systematyczny-ruch-lekiem-na-stres/.